De muur schilderen, dat ziet zelfs de minst enthousiaste amateur nog zitten. Los van het uiteindelijke resultaat – de professional legt er zoals altijd en overal een figuurlijk laagje bovenop – lijkt de stap naar het plafond evenwel een grote. Hoe komt dat? En waarom is zelf een plafond schilderen een terechte drempel? 

Die drempel, daar hoef je niet ver naar te zoeken: het plafond bevindt zich effectief net buiten het bereik en is een pak ‘onhandiger’ dan een muur. Een groot horizontaal vlak boven het hoofd, het leidt vaker tot uitstelgedrag. Ook al omdat de neiging bestaat om die muur ‘even snel’ aan te pakken zonder veel grote praktische ingrepen, terwijl je wél alles wil verhuizen, afdekken of afplakken wanneer je aan het plafond begint. Maar het gaat verder dan het praktische alleen: een plafond schilderen is ingrijpender. Het effect is groter, zeker wanneer je in kleuren denkt, en een foutje verstop je boven je hoofd niet zo makkelijk achter een of ander meubelstuk. 

Drempelvrees dus. Kleur- en keuzestress. Het zijn redenen om inderdaad je licht op te steken bij de professional, die je meteen een paar interessante dingen zal vertellen. O, en dat licht … ja, dat zit ook ergens op het plafond. Nog een reden om niet even snel de verfborstel boven te halen.

Verfkleuren op het plafond

Een wit plafond weerkaatst het licht in de ruimte. Een van nature eerder donkere kamer krijgt zo een meer open, heldere uitstraling. Wil je in een hoge kamer het plafond optisch dichterbij – lager, en dus gezelliger – laten lijken, ga dan voor een donkere verflaag boven je hoofd. Het hoeft geen zwart te zijn: donkerder dan de muren is voldoende voor dit effect. 

Het mag hier al duidelijk zijn: een plafond schilderen is zelden een kwestie van enkel en alleen het plafond verven. Het plafond is één element dat de energie in een ruimte beïnvloedt, niet het enige. Om een laag plafond hoger te maken, bespeel je de wisselwerking dus op de omgekeerde manier en kies je voor een donkerdere muur en een lichter plafond. 

Hou er bij die keuzes rekening mee dat een noordelijk gerichte kamer doorgaans koud licht binnenkrijgt. Kies je daar voor warme, zachte, gele tinten, dan geeft dat de ruimte een extra impuls. Waar het warmste, meest zomerse zonlicht invalt, mag je uitgaan van de andere keuze. Daar creëert een licht, koel grijs, groen of blauw op het plafond een ideaal evenwicht. 

Respecteer een paar zaken als je het plafond schildert

De zwaartekracht is iets om rekening mee te houden. Gordijnen, vensterbanken, meubels, verlichting, de vloer … alles wat zich lager dan het plafond bevindt, afdekken, verwijderen of afplakken is dus nooit een overbodige ingreep. En nee, het zal jou niet overkomen, en ja, je zal opletten … maar doe het toch maar. 

Het plafond zelf licht opschuren kan strepen helpen voorkomen. Vergeet de nodige herstelwerken niet, maak alles opnieuw stofvrij en gebruik natuurlijk een goede grondlaag of primer. Het helpt als je een soort mentale map in je hoofd kan houden, en uitgaat van vierkanten die je één voor één aanpakt. Besparen op de grondlaag levert zelden iets op, dus doe dat ook hier niet: breng desnoods een tweede grondlaag aan voor je verdergaat. Ondertussen zal je wellicht ook weten waarom Michelangelo tijdens het beschilderen van de Sixtijnse Kapel een stelling bouwde om op te liggen terwijl de verf langs zijn armen omlaag liep: een plafond schilderen belast je armen, nek en schouders. 

Begin met de randen en de hoeken, en doe die met de verfborstel. De verfroller komt daarna. Je kan vanaf dan een telescoopsteel gebruiken – een lange borstelsteel is ook een optie – om zonder trap of ladder het plafond te bereiken. 

Denk opnieuw in vierkanten van een meter op een meter en laat die telkens een stukje overlappen. Verdeel zeker voldoende verf en rol ze gelijkmatig uit. Strepen, vlekken en allerlei oneffenheden voorkom je door zoveel mogelijk bij natuurlijk daglicht te werken. Kijk naar het raam – zo kijk je bij natuurlijk invallend licht naar je werk – en begin daar. Werk zo vierkant per vierkant af. 

Ideaal droogt de verf niet te snel (verwarming uit!) en geeft dat je tijd om waar nodig nog een en ander bij te werken. Schilder het plafond in één keer. Gun het resultaat voldoende droogtijd en herhaal het schilderen met een tweede laag. En eventueel een derde. 

Hoe vaak schilder je een plafond?

Dit hangt af van wat je onder dat plafond allemaal doet. Roken, kaarsen laten branden, de occasionele fuif organiseren … een plafond is weliswaar minder contactgevoelig dan de muur en de vloer maar als je dan toch een ruimte (deels) aanpakt, is het misschien wel gewoon de gelegenheid om muren én plafond in één keer weer helemaal op punt te zetten?

Misschien heb je na het lezen van dit stuk vragen? Schildersbedrijf Pattyn staat je met raad en daad bij.